Στην ΥΓΕΙΑ μας η θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος ελέγχεται από τον υποθάλαμο του εγκεφάλου στον οποίο βρίσκονται τα θερμορυθμιστικά κέντρα. Σύμφωνα με την ΥΓΕΙΑ, το θερμορυθμιστικό κέντρο στο φυσιολογικό άτομο, διατηρεί την θερμοκρασία του σώματος σταθερή, παρά τις περιβαλλοντικές αλλαγές, διότι εξισορροπεί τις διαταραχές θερμοκρασίας που μπορεί να προκύψουν από την μεταβολική δραστηριότητα του σώματος και τη διακύμανση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος. Τι μπορείτε να συμβαίνει λοιπόν στην ΥΓΕΙΑ μας όταν έχουμε ΠΥΡΕΤΟ; Να ανησυχήσουμε για την κατάσταση της υγείας μας ή όχι;


Σύμφωνα με τα αποτελέσματα ιατρικών επιστημονικών μελετών, σε υγιή άτομα ηλικίας 18 έως 40 ετών, η μέση θερμοκρασία του σώματος είναι 36,8 +-0,4 βαθμοί Κελσίου, με χαμηλότερα επίπεδα στις έξι το πρωί και υψηλότερα το απόγευμα στις τέσσερις με έξι το απόγευμα. Η μέγιστη φυσιολογική θερμοκρασία του στόματος είναι 37,2 στις έξι το πρωί και 37,7 στις τέσσερις το απόγευμα. Σε γυναίκες με εμμηνορρυσία, η πρωινή θερμοκρασία είναι γενικά χαμηλότερη επί δύο εβδομάδες προ της ωορρηξίας. Στη συνέχεια αυξάνεται κατά 0,6 βαθμούς Κελσίου περίπου με την ωορρηξία και παραμένει σε αυτό το επίπεδο, έως ότου αρχίσει η εμμηνορρυσία.


Ο πυρετός ορίζεται ως θερμοκρασία άνω του 37,2 κατά τις πρωινές ώρες και ως θερμοκρασία άνω του 37,7 κατά τις απογευματινές ώρες από το στόμα.



Η φυσιολογική ημερήσια διακύμανση είναι 0,5-1 βαθμός Κελσίου. Οι θερμοκρασίες στη μασχάλη είναι κατά μισό βαθμό χαμηλότερες από τις προαναφερόμενες, στο στόμα. Όσο μεγαλώνει η ηλικία, μειώνεται η ικανότητα αύξησης της θερμοκρασίας του σώματος.

Η κύηση και η δυσλειτουργία των ενδοκρινών αδένων, επηρεάζουν την θερμοκρασία του σώματος.

Η διαδικασία διατήρησης της θερμοκρασίας του σώματος, ανεξάρτητα από τις συνθήκες της θερμοκρασίας, που επικρατούν στο περιβάλλον, είναι σημαντική στο ανθρώπινο σώμα και υπάρχουν πολυάριθμοι ομοιοστατικοί μηχανισμοί, που περιλαμβάνουν το ρίγος κατά την έκθεση στο κρύο και την εφίδρωση σε συνθήκες καύσωνα.

Η αύξηση της θερμοκρασίας του σε επίπεδα ανώτερα του φυσιολογικού, είναι πάντα παθολογικό φαινόμενο και οφείλεται είτε σε αδυναμία του σώματος να αποβάλλει την πλεονάζουσα θερμότητα λόγω ανεπάρκειας των ομοιοστατικών του μηχανισμών, είτε σε άνοδο του υποθαλαμικού σημείου ρύθμισης βάσει του οποίου κινητοποιούνται οι ομοιοστατικοί μηχανισμοί λόγω ιατρικού νοσήματος.

Η παθολογική άνοδος της θερμοκρασίας στην πρώτη περίπτωση, αποκαλείται ιατρικώς υπερθερμία και στην δεύτερη περίπτωση πυρετός, στο παρόν άρθρο όμως, επειδή απευθύνεται στο ευρύ κοινό, ο όρος πυρετός θα χρησιμοποιηθεί όπως είναι ευρύτερα γνωστός, δηλαδή για να περιγράψει την παθολογική αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος, ανεξαρτήτως αιτιολογίας.

Η μεγάλη άνοδος της θερμοκρασίας πάνω από 41 βαθμούς Κελσίου, καθώς και σε ορισμένες άλλες περιπτώσεις, ο πυρετός, μπορεί να προκαλέσει οργανικές βλάβες.
Η παθολογική αδυναμία του σώματος να αποβάλλει την πλεονάζουσα θερμότητα, μπορεί να είναι αποτέλεσμα υψηλών περιβαλλοντικών θερμοκρασιών, κόπωσης λόγω ηλικίας, αφυδάτωσης, άσκησης σε θερμό περιβάλλον, λήψης φαρμάκων ή χρήσης ουσιών, όπως αμφεταμινών, κοκαΐνης, λυσεργικού οξέως, σαλικυλικών, λιθίου, αντιχολινεργικών, συμπαθητικομιμητικών, τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών, αναστολέων ΜΑΟ, υπερθυρεοειδισμού, φαιοχρωμοκυτώματος, εγκεφαλικών βλαβών.



Η υπερθερμία είναι συστατικό στοιχείο του κακοήθους νευροληπτικού συνδρόμου μίας επικίνδυνης και σπάνιας παρενέργειας ορισμένων ψυχοφαρμάκων, που χαρακτηρίζεται από σύγχυση, μυϊκή δυσκαμψία, πνευμονική συμφόρηση, ακούσιες κινήσεις, άνοδο μυϊκών ενζύμων και πυρετό.

Η άνοδος της θερμοκρασίας μπορεί να οφείλεται σε ανύψωση του θερμορυθμιστικού κέντρου του υποθαλάμου από παράγοντες φλεγμονής. Ο πυρετός κατά την επίθεση των μικροβίων είναι συστατικό στοιχείο ενός αμυντικού συστήματος, το οποίο αμύνεται με επάρκεια. Κατά την διάρκεια μιας λοίμωξης εκλύονται πυρετογόνα, με άμεσο αποτέλεσμα την εκκίνηση της διαδικασίας ρύθμισης της κεντρικής θερμοκρασίας σε υψηλότερα επίπεδα από τον υποθάλαμο. Στην παθογένεση του πυρετού στα λοιμώδη νοσήματα, σημαντικό ρόλο έχουν μικρές πρωτεΐνες, που ονομάζονται κυτοκίνες. Οι κυτοκίνες όπως είναι οι ιντερλευκίνες, η ιντερφερόνη α και ο παράγοντας νέκρωσης όγκων (TNF) ρυθμίζουν ανοσιακές και αιμοποιητικές διεργασίες και εκλύονται κατά την διάρκεια φλεγμονών.

Τα ηλικιωμένα άτομα καθώς και τα άτομα που εξαιτίας συμπαρομαρτούντων νοσημάτων, εμφανίζουν πτώση του ανοσοποιητικού συστήματος, ενδέχεται να μην εμφανίσουν πυρετό ακόμη και κατά την διάρκεια σοβαρών λοιμώξεων και πρέπει να ευρίσκονται σε στενή παρακολούθηση κατά την διάρκεια των λοιμωδών νοσημάτων. Επιπροσθέτως, ορισμένα φάρμακα, όπως τα κορτικοστεροειδή, όταν λαμβάνονται συστηματικώς αλληλεπιδρούν με το ανοσολογικό σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού, με τέτοιο τρόπο, ώστε να προκαλείται ελάττωση της ικανότητας του οργανισμού να αμύνεται και να ανεβάζει πυρετό, ακόμη και επί σοβαρών λοιμώξεων.




Εκτός από τις λοιμώξεις, που είναι το πιο κοινό αίτιο πυρετού υπάρχει μια ποικιλία καταστάσεων, που ενδέχεται να εμφανίσουν πυρετό.
Ο κατάλογος είναι μακρύς και περιλαμβάνει εγκεφαλικά νοσήματα, καρκινώματα, την πνευμονική εμβολή, καρδιαγγειακά νοσήματα, λοιμώδεις και μη λοιμώδεις ηπατίτιδες, τον μεσογειακό πυρετό, την σαρκοείδωση, την χρήση ορισμένων φαρμάκων και ουσιών, τα αυτοάνοσα νοσήματα, παθήσεις ενδοκρινών αδένων.


Tί πρέπει να γνωρίζετε για τον πυρετό επιπροσθέτως:

Περιπτώσεις πυρετού που επιβάλλουν επείγουσα ιατρική αξιολόγηση, είναι ο υψηλός πυρετός, ο πυρετός που εκδηλώνεται σε υψηλές περιβαλλοντικές θερμοκρασίες, ο πυρετός που δεν ανταποκρίνεται σε αντιπυρετικά, ο πυρετός που συνοδεύεται από δυσχέρεια αναπνοής, κεφαλαλγία, έμετο, ή εξάνθημα, ο πυρετός που ενώ είναι σε βελτίωση επιδεινώνεται, ο παρατεινόμενος πυρετός πάνω από τετραήμερο, ο πυρετός που συνοδεύεται από επίμονο ρίγος. Ειδικές περιπτώσεις εμπύρετων συνδρόμων ενδέχεται να οδηγήσουν στον θάνατο, εάν δεν αντιμετωπιστούν ή δεν διερευνηθούν άμεσα. Στις περιπτώσεις αυτές επιβάλλεται νοσηλεία.

Τα χλιαρά μπάνια, τα ψυχρά επιθέματα, τα αντιπυρετικά ελέγχουν τον πυρετό. Οι έγκυες, οι θηλάζουσες, τα παιδιά και οι έφηβοι δεν πρέπει να λαμβάνουν ως αντιπυρετικό την ασπιρίνη για τον έλεγχο του πυρετού, για να αποφευχθεί ένα σπάνιο και επικίνδυνο σύνδρομο, το σύνδρομο REYE.


Κατά τη διάρκεια του πυρετού συνιστάται:

- Αποφυγή υπερκόπωσης

- Αποφυγή ενεργητικού και παθητικού καπνίσματος

- Ελαφρά διατροφή και άφθονα υγρά μακράν των γευμάτων

- Αποφυγή φαρμάκων που καταστέλλουν το βήχα

Κατά την ιατρική εξέταση, πρέπει να μην αποκρύπτετε και να αναφέρετε οπωσδήποτε τυχόν φάρμακα που λαμβάνετε, τις σεξουαλικές σας συνήθειες, τις εμφυτευμένες συσκευές ή επιθέματα που τυχόν υπάρχουν στο σώμα σας, άλλα άτομα με πυρετό που ευρίσκονται στο στενό σας περιβάλλον, έκθεση σε τοξικές ουσίες, έκθεση σε ζώα, τις ταξιδιωτικές σας συνήθειες, την χρήση απαγορευμένων ουσιών ή αλκοόλ, προηγηθείσες μεταγγίσεις ή αλλεργίες, δήγματα ζώων ή εντόμων, ασυνήθιστες απασχολήσεις ή διατροφικές συνήθειες όπως για παράδειγμα κατανάλωση άπλυτων τροφίμων, τα ζώα που υπάρχουν στο σπίτι ή στο στενό σας περιβάλλον, την χρήση βοτάνων.
Τα στοιχεία αυτά μπορεί να σας φαίνονται άσχετα με τον πυρετό σας, είναι όμως στοιχεία που ο μαχόμενος ιατρός θα συνυπολογίσει κατά τον σχεδιασμό της θεραπείας ή κατά την διερεύνηση.

                  **



Από την Δρ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΟΣΧΟΒΑΚΗ
ΙΑΤΡΟΣ ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ
ΦΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΥ 10, ΚΗΦΙΣΙΑ
24ΩΡΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ-ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
ΤΗΛ./FAX: 2106252770
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑ-ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΘΗΝΩΝ